Yatırım dünyasını baştan yaratan Warren Buffett emekli oluyor.
Sahibi olduğu Berkshire Hathaway’in hissedarlarına “Makul işletmeleri müthiş fiyatlara satın alma anlayışını unutun. Müthiş işletmeleri makul fiyata alın” diye yazmıştı. “Değer yatırımı” olarak bilinen bu yöntem 94 yaşındaki Buffett’ın kariyeri başlamadan çok önce de vardı. Ama onun kadar iyi ve uzun süre uygulayan olmamıştı. Yıllar içinde Wall Street’teki dev risk fonları da dahil birçok jenerasyondan finansçıya ilham verdi.
Berkshire Hathaway’i kontrol ettiği 60 yıl boyunca Buffett değer yatırımı yaklaşımı sayesinde aksayan bir tekstil üreticisini 1.1 trilyon dolarlık bir holdinge, kurumsal satın alma makinesine ve ABD ekonomisinin mikrokozmosuna dönüştürdü. Amerika’nın en büyük demiryollarından birinin sahibi kim? Berkshire. American Express ve Coca-Cola’nın en büyük hissedarı? O da.
Buffett 168 milyar dolarlık servetiyle Kral Midas kadar zengin. Bu süreçte Amerikan tarzı kapitalizmin babacan yüzü haline geldi. Milyonlarca hayranı var. O hayranlardan on binlercesi cumartesi günü Omaha’daki toplantıyı takip ediyordu. Buffett yıllık Berkshire buluşmasında CEO’luktan nihayet ayrılmayı planladığını açıkladı. Açıklama önce şaşkınlıkla, sonra hissedarların dakikalarca süren yoğun alkışıyla karşılandı. Birçoğu Berkshire hisseleri sayesinde milyoner olmuştu.
Ackman: Ondan öğrendim
Toplantı sonrası röportaj veren milyarder risk fonu yöneticisi Bill Ackman “Yatırım konusunda ne biliyorsam hepsini Warren Buffett’tan öğrendim” dedi.
Buffett ise hisse almanın inceliklerini değer yatırımının öncülerinden olan, Columbia Üniversitesi’ndeki hocası Benjamin Graham’dan öğrendi. Kendisi gibi Nebraska’dan gelen ve yıllarca ortağı olacak Charles T. Munger’ın kritik tavsiyeleri sayesinde, Buffett 1965 yılında kontrol hisselerini aldığı Berkshire’ı disiplin sözcüğüyle eşanlamlı hale getirdi. Sabahtan akşama kadar keyiften şirket bilançolarını okuyordu.
Ardından bu bilgileri farklı şekillerde uygulamaya döktü. See’s Candy, Fruit of the Loom ve özel jet servisi sunan NetJets gibi birçok başarılı işletmeyi satın aldı. Ama Berkshire’ı gerçek anlamda dönüştüren hamle National Indemnity ve Geico gibi sigorta şirketlerini almak oldu. Bu firmalara müşterilerin ödediği primler Buffett’ın ilk finansal dinamosu oldu. Bu parayı ve diğer işlerden gelen kârları kullanarak satın aldığı şirketlerin sayısı 189’u bulmuş durumda. En büyükleri arasında 2010 yılında yaklaşık 26 milyar dolara aldığı BNSF demiryolları ve 2000 yılında 2 milyar dolara aldıktan sonra başka alışverişlerle genişlettiği elektrik üreticisi Berkshire Hathaway Energy var.
31 Mart itibarıyla Buffett’ın “fil silahı” olarak adlandırdığı bu nakdin miktarı yaklaşık 348 milyar dolar. Yıllar boyunca pazarlık masasında Buffett’ın karşısında oturanlar onun nazik ama rakamlar söz konusu olunca tavizsiz biri olduğunu söylüyor. Fiyat konusunda pazarlık şansı yok çünkü kalkıp gidiveriyor.
Apple, Chevron, American Express...
Buffett, Berkshire’ın nakdini kullanarak birçok hisse de satın aldı. Portföyünde American Express, Bank of America, Coke, Chevron ve en kârlı yatırımlarından biri olan Apple da var.
Hataları olmadı değil ki kabul ediyor. Bunlardan biri Amazon ve Microsoft gibi, o zamanlar henüz ne iş yaptıklarını kavrayamadığını söylediği teknoloji devlerine erken yatırım fırsatlarını ıskalaması.
Ama özellikle son yıllardaki karnesi baş döndürücü. Kendi hesaplamalarına göre Berkshire 1964-2024 arasında yüzde 5 milyon 502 bin 284 kazandırdı. Aynı dönemde S&P 500 endeksinin getirisi (temettülerin yatırıma dönüştürülmesi de hesaba dahil edilerek) yüzde 39 bin 54 oldu. Berkshire’ın ortalama yıllık kazancı ise yüzde 19.9’du. S&P firmaları yüzde 10.4 ortalamada kaldı.
Goldman Sachs sihri
Buffett başkanlık için Hillary Clinton’ı destekleyen ve Obama döneminde zenginlerden daha yüksek vergi alınmasına yönelik öneride imzası bulunan bir Demokrat olsa da iki partiden başkanlara da tavsiyelerde bulundu. En belirgin örneklerden biri 2008’deydi. Şirket yöneticileri ve George W. Bush yönetimi küresel mali sistemin çöküşünü önlemeye yardımcı olması için Buffett’a koştu. Buffett bunun üzerine Goldman Sachs ve General Electric’e milyarlarca dolar yatırmayı kabul etti.
Her iki şirketten de o gün astronomik görünen yüzde 10 garanti kâr payı talep etti. Yöneticiler Buffett’ın isminden yararlanmak için bu yükü sırtlayacaklarını söylediler...
Neden temettü dağıtmayı sevmezdi?
Bu tartışmalı konuda çok basit bir hesabı var. Buffett BH hisselerinin dengeli bir piyasada defter değerinin yüzde 25 üzerinde fiyatlanması gerektiğini düşünür. Yani BH’nin defter değeri 100 dolarsa, borsa fiyatı 125 dolar olmalıdır. Yani piyasa değeri/defter değeri (PD/DD) oranı 1.25.
Diyelim ki denge tam bu noktada. Defter değeri 100 dolar, borsadaki fiyat 125 dolar. Yıl bitti ve bilanço açıklandı. Normal şartlarda şirketin 5 dolar temettü vermesi gerekiyor. 5 dolar temettü verirse defter değeri 95 dolara düşüyor. Bu durumda 1.25 çarpanıyla borsadaki fiyatın 118.75 dolar olması gerekiyor.
Buffett diyor ki “Benden 5 dolar alıp, hissenin fiyatını 118.75 dolara düşüreceğine, 5 dolarlık hisse sat, elinde 120 dolarlık hisse kalsın.”
Bu yalın tarifte vergi hesaplaması yok. İşin içine vergi konsa bile uzun vadede iki yöntem arasında Buffett lehine astronomik farklar çıkıyor.
Aslına bakılırsa Buffett şunu diyor: “Paraya ihtiyacın yoksa temettü isteme. Çünkü ben şirketin içinde kalan parayı senden çok daha iyi değerlendiriyorum. Sana verdiğim nakit 1 doların değeri senin cebinde yine 1 dolar. İşte o 1 dolar şirkette kalırsa, bil ki senin cebinde 1.25 dolar olarak duruyor.”
Oksijen’in notu: Berkshire Hathaway’in çarşamba akşamki PD/DD oranı 1.69 düzeyinde. Yani 100 dolarlık varlık 169 dolara fiyatlanıyor. Buffett, Berkshire Hathaway’in PD/DD oranı 1.2’nin altına indiği takdirde prensip olarak kendi hisselerinde alım yapmaya başlıyor.
Michael J. de la Merced,Maureen Farrell,Lauren Hirsch/The New York Times / Gazete Oksijen
10 MAYIS’LAR
1556 – Marmara denizi doğu kesiminde yaklaşık 7,5 şiddetinde bir deprem meydana geldi. Deprem, Bursa ve İstanbul’da da hissedildi. Meydana gelen depremde Fatih Camisi, Ayasofya ve Surlar hasar gördü.
1824 – Londra’nın Trafalgar Meydanı’nda bulunan ünlü müzesi The National Gallery, halkın ziyaretine açıldı.
1868 – Bugünkü adı Danıştay olan Şura-yı Devlet kuruldu.
1872 – Victoria Woodhull, ABD Başkanlığı’na aday olan ilk kadın oldu.
1919 – İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris’te, Yunanların İzmir’i işgali konusunda karar aldı.
1920 – ABD Komünist Partisi kuruldu.
1941 - 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, yaklaşık 1400 sivil öldü.
1960 - ABD'ye ait "USS Triton" adlı nükleer denizaltı, Dünya çevresini su altından dolaştığı ilk seferini tamamladı.
1961 - TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
1978 - İstanbul, Beyoğlu'ndaki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. Enkaz altında kalan 12 kişi öldü, 16 kişi yaralandı.
1993 - Tayland'da "Kader Oyuncak Fabrikası"nda çıkan bir yangın, çoğu çocuk denecek yaşta genç kadınlardan oluşan 188 işçinin ölümüne yol açtı.
1994 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyah Devlet Başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in Başbakanlık'tan ayrılmadan 22 gün önce, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.
2010 - Deniz Baykal, CHP Genel Başkanlığından istifa ettiğini açıkladı.
10 MAYIS’TA DOĞANLAR
1899 - Fred Astaire, Amerikalı sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı (ö. 1987)
1911 - Feridun Çölgeçen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1978)
1922 - Vüs'at O. Bener, Türk yazar ve şair (ö. 2005)
1923 - Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı (ö. 2003)
1941 - Aydın Güven Gürkan, Türk akademisyen ve siyasetçi (ö. 2006)
1960 - Bono, İrlandalı müzisyen ve U2 solisti
1973 - Rüştü Reçber, Türk futbolcu
1997 - Enes Ünal, Türk futbolcu
10 MAYIS’TA ÖLENLER
1975 - Necdet Tosun, Türk sinema sanatçısı (d. 1926)
1977 - Joan Crawford, Amerikalı aktris (d. 1904)
2008 - Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı (d. 1928)
2022 - Ahmet Say, Türk müzik yazarı ve eleştirmeni (d. 1935)
Yorumlar
Yorum Gönder