____________________Baran Can Sayın / Gazete Oksijen
Sinan Ateş cinayetinde yargılananlar arasında bulunan Avukat Serdar Öktem, 6 Ekim’de İstanbul’un kalbi Zincirlikuyu Büyükdere Caddesi’nde öldürüldü. Cinayeti “Daltonlar” ve “Gündoğmuşlar” olarak bilinen iki çete işledi. Gerekçeleri ise Öktem’in rakip suç örgütleri Casperlar ve Çirkinler’e bilgi sağlaması ve paralarını aklaması… Aslında bu çeteler, Türkiye’nin gündemine ilk kez gelmiyor. Son yıllarda çokça ismini duyduğumuz bu suç örgütlerinin yapılanması, klasik mafya oluşumlarına benzemiyor. Bu çetelerin doğuşlarını, kim olduklarını, faaliyet alanlarını, geleneksel mafyadan nasıl farklılaştıklarını ve neden “yeni nesil mafya” olarak adlandırıldıklarını, gelin, beraber inceleyelim.
“Suskunluk yasası” yok
Geleneksel mafya örgütleri yaptığı eylemleri gizlemeye çalışır. Yapılan eylemler ifşa edilmez. Bu eylemleri sadece yeraltı dünyasından olanlar bilir. Yeni nesil mafya örgütleri ise tam aksine bir reality şov misali sosyal medyada tüm hayatlarını göz önünde yaşıyor. Bir prodüksiyon ekibi gibi davranarak, cinayet işlerken bile sosyal medyada paylaşmak üzere video çekiyorlar.
Kadın ve çocuklar da örgütlerin bünyesinde
Geleneksel mafya örgütleri, oluşumlarına kadın ve çocukları dahil etmez. Yeni nesil mafya örgütlerinin temel eleman kaynaklarından biri olan 18 yaşından küçük çocuklar da yaralama, adam öldürme, tehdit, mekan kurşunlama gibi suçlardan yargılanıyorlar. Barış Boyun iddianamesinde savcı, “yeni nesil mafya örgütlerinin üyelerini 15-20’li yaşlardaki gençlerden seçtiği, örgüt lider ve yöneticilerinin sosyal medya paylaşımından etkilenen bu gençlere kolayca nüfuz edilebildiği, açtıkları yayınlar ve taraftar gruplarına sızarak sempati kazandıkları, bu sayede ülkenin her yerinden eleman devşirir hale geldikleri ve bu gençlerin ülkede ‘kamikaze drone’u’ gibi kullanıldığı” tespitinde bulunuyor. Bazı örgütlerin bünyesinde kadınlar da yer alıyor.
Polisle çatışmaya girebiliyorlar
Geleneksel mafya örgütleri, polise ve devlete silah çekmekten imtina eder. Bu, Türkiye’deki yeraltı dünyasında yerleşmiş bir tabu gibidir. Ancak yeni nesil mafya örgütleri müdahaleye uğradıkları takdirde polisle çatışmaktan çekinmiyorlar. Buna baskına uğrayan Anucurlar’ın polisle çatışıp 1 polis memurunu şehit etmesi örnek verilebilir. Bahçeşehir Devlet Hastanesi önünde Daltonlar’a saldıran Casperlar 5 kişiyi yaraladığında da yaralılardan 1’i polis, 1’i jandarmaydı.
Aile değil sosyal medya
Geleneksel mafya, daha ziyade aile yapılanmasına ve kan bağlarına dayalı bir örgütlenme biçimi. Yeni nesil mafya oluşumları arasında da kardeşlerini veya akrabalarını yönetici kadrosunda bulunduran liderler var. Fakat aile bağlarından çok mahalle bağları daha mühim. Ek olarak sosyal medya zaten insan kaynağının deyim yerindeyse motoru.
İmaj kaygıları yok
Geleneksel mafya örgütlerinin liderleri kendilerini iş insanı veya hayırsever sıfatlarıyla topluma lanse etmeye çalışırken yeni nesil mafya liderlerinin bu tür bir kaygısı yok. İcraatlarını ve işledikleri suçları kamuoyu önünde inkar etmiyorlar, hatta bunlar birer övünç kaynağı.
Barış Boyun çetesi (Beyoğlu)
1984 yılında Malatya’da doğan Barış Boyun, Beyoğlu’nda büyüdü. Hakkındaki iddianameye göre Boyun’un örgütü cinayet, haraç, hırsızlık, uyuşturucu imalat ve ticareti, silah ticareti gibi birçok suçun içinde. Boyun, başlangıçta Beyoğlu’nda faaliyet gösteren Bilal Yaman çetesinin bir mensubuydu. Hatta gizli tanıklardan biri başta Bilal Yaman’a ücretsiz silah temin ettiğini söylüyor. 2017 yılında Yaman’ın cezaevine girmesiyle grubun liderliğini Barış Boyun üstleniyor.
Yasa dışı bahis ve silah ticaretinden gelir sağlayan Boyun, para kazanınca uyuşturucu ticaretine ve silahlı eylemlere başlıyor. Aynı gizli tanık, “Boyun’un silahlı eylemleri devlet içerisindeki bazı kişilerin yaptırdığını söylediğini, karşılığında yüklü miktarda para aldıklarını ve kendilerine operasyon yapılmadığını” öne sürüyor. Gizli tanığa göre Barış Boyun 2020 Haziran’ında düzenlenen operasyonun ardından Organize Şube’den bazı kişilerin belirttiği şekilde ifade vererek adli kontrol şartıyla serbest kalıyor. Serbest bırakılınca Gürcistan’a firar ediyor. Gürcistan’da da bir süre cezaevinde yatan Boyun İtalya’ya geçiyor. 2022 yılında İtalya’da yakalanan Boyun’a ev hapsi cezası veriliyor. Elektronik kelepçeye yerleştirilen dinleme cihazıyla çetesini İtalya’dan yöneten Boyun’un her sözü İtalyan polisince kaydediliyor. Dinlendiğini anlayıp kelepçeyi kırarak kaçan Boyun, Mayıs 2024’te tekrar yakalanıyor. Şimdi İtalya’da cezaevinde. İddianameye göre örgüt lideri Barış Boyun dışındaki yapılanmaya bakarsak, uyuşturucu ticaretiniTolga Gültepe, silahlı kanadı ise Bahadır Akdağ yönetiyor. Silah ticaretinden abisi Zafer Boyun sorumlu. İddianamede savcının saptadığı bir diğer unsur ise, hakkında yakalama kararı olan örgüt elemanlarının aramalara takılmalarını önlemek için para karşılığı bekçi ya da polis memurlarıyla anlaşarak onlarla birlikte gezmeleri.
Daltonlar iddianamesinde reşit olmayan iki kızın da silahla fotoğrafı bulunuyor. Biri örgüt üyesi.
Daltonlar (Yenibosna)
Çetenin lideri 1997 doğumlu Beratcan Gökdemir. Henüz 23 yaşındayken hırsızlıktan 51 suç kaydı vardı. Hapse girdiği yıllarda “Can Dalton” diye anılmaya başlandı. Çetenin ismi de bu lakaptan kaynaklı. İddianameye göre serbest bırakılınca uyuşturucu ticaretine başlıyor ve yolu Barış Boyun ile kesişiyor. “Daltonlar” diye anılan grubuyla katıldığı Boyun çetesinin silahlı kanadının yöneticiliğini üstleniyor. Mart 2024’te aralarında silah ve para konusunda anlaşmazlık çıkınca yolları ayrılıyor ve Daltonlar bağımsız bir örgüt halini alıyor. Yenibosna’da kurulan Daltonlar da Boyun çetesi gibi İstanbul ve Türkiye’nin birçok yerine yayılmış.
Cinayet, tetikçilik, haraç, hırsızlık, uyuşturucu imalat ve ticareti, silah ticareti suçlarını işliyorlar. İddianameye göre örgüt özellikle küçük yaşta ve suça bulaşmış kişileri hedefliyor ve onlara yurt dışına çıkarılacakları vaadinde bulunuyor. İstanbul genelinde hücre evlerinde konaklamaları sağlanan örgüt üyelerinin tüm ihtiyaçları karşılanıyor, uyuşturucu sunuluyor, hayat kadınları ile suç örgütü özendiriliyor. Sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarla özellikle çalıntı lüks araçlarla ilgiyi arttırıyorlar. İddianamede TikTok’taki şöhretlerinin kritik olduğunun altı çiziliyor. Beratcan Gökdemir, kırmızı bülten kararı çıkarılınca 2024 Kasım’ında Gürcistan’dan kaçsa da Rusya’da tutuklandı ve cezaevinde. Yöneticilerden Murat Özavşar 2024 Ekim’inde tutuklandı. Diğer yöneticilerden Sinan Memi şubat ayında Polonya’da, Ahmet Mustafa Timo mart ayında Irak’ta yakalanarak Türkiye’ye getirildi. Batın Can Gökdemir, Bünyamin Yıkar ve Murat Küçükyavuz ise hala firari.
Redkitler (Bahçelievler)
Redkitler’in lideri Ferhat Mardin, 39 yaşında. Mardin aslında yeraltı dünyasından değil, tribünlerden geliyor. Genç Fenerbahçeliler (GFB) grubunun tribün lideri Sefa Kalya’ya yakın isimlerden ve Bahçelievler, Bağcılar, Esenyurt gibi bölgelerde konumlanan taraftar grupları arasında çok etkin. İsmi ise medyaya ilk kez 2013 yılında gerçek ismiyle yani “Ferhat Delen” olarak yansıyor.
Tribünde yaşanan bilet kavgası yüzünden Üsküdar’daki Şileliler Derneği kurşunlandığında orada bulunan Tuncay Coşkun vurularak öldürülüyor. Mardin, 2 yıl firar ettikten sonra 2015 yılında cezaevine girdi ve 2022 Haziran’ında serbest bırakıldı. Ardından da Barış Boyun ve Daltonlar cephesi ile arasında husumet başlıyor. Adamlarından biri Boyun’un talimatıyla Daltonlar tarafından öldürülüyor. Ferhat Mardin ve çevresindekiler de tribünü tamamen bırakıp Daltonlar’a nazire olarak “Redkitler” ismini alıyor ve çeteleşme yoluna gidiyorlar. Mardin, Tuncay Coşkun dosyasının tekrar açılması ve hakkında müebbet istenmesi üzerine 2023’te yurt dışına çıkıyor. Seçtiği ülke ise husumetli olduğu Daltonlar’ın merkezi Gürcistan oluyor. Mardin hala firari.
Casperlar (Şirinevler)
Liderleri 1999 doğumlu İsmail Atız. Casperlar’ın adını Türkiye, polis Şeyda Yılmaz ve Mattia Ahmet Minguzzi ile duydu. Medyada bu cinayetleri Casperlar’ın işlediğine dair haberler yapıldı. Suç örgütü bunların “bir iftira ve manipülasyon” olduğunu açıkladı. Şirinevler merkezli Casperlar’ın en büyük rakibi Daltonlar.
2025 yılında Daltonlar’ın üyelerine karşı işlenen cinayetlerle çatışma uluslararası bir boyut kazandı. 116 farklı suçtan kırmızı bültenle aranan Atız, temmuzda Almanya’da polis kontrolü sırasında yakalandı ancak 4 gün gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Eylülde ise İtalya’da tutuklandı. Serdar Öktem cinayetine dair soruşturma dosyasına göre Öktem, 2018’den beri Atız’ın avukatlığını yapıyordu. Ayrıca Casperlar’ın ve müttefikleri Çirkinler’in paralarını aklıyor, bilgi aktarımında bulunuyordu. Öktem’in bu yüzden Daltonlar ve Gündoğmuşlar’ın radarına girdiği belirtiliyor.
Gündoğmuşlar (Kağıthane)
Kağıthane merkezli örgüt, 1995 doğumlu Uğurcan Gündoğmuş’un idaresinde. İşlediği bir cinayet yüzünden 2020’den bu yana yurt dışında firari olan Gündoğmuş örgütünü uzaktan yönetiyor. Gündoğmuşlar, Boyun çetesi iddianamesindeki ifadeyle “Barış Boyun çetesiyle ortaklık kurarak uyuşturucu ticaretinde karşılarında faaliyet gösteren grupları öldürmek suretiyle bu alanda tek ve daimi olmaya çalıştılar”.
Gündoğmuşlar’ın baş düşmanı Anucurlar çetesi. İddianamedeki gizli tanıklardan birine göre bu düşmanlığın nedeni “uyuşturucu satışından dolayı bölgesel hakimiyet”... Serdar Öktem cinayetinde ise Daltonlar’la Gündoğmuşlar’ın ittifakı var. Soruşturma dosyasına göre Öktem, İspanya’da infaz edilen Daltonlar üyesi Caner Koçer’in intikamı için bu iki grupça öldürüldü. Casperlar, Çirkinler ve Şirinler’in karşısında uyuşturucu ticareti yüzünden husumet yaşadıkları “Siirtli Naci” lakaplı Naci Yılmaz, Uğurcan Gündoğmuş ve Beratcan Gökdemir var. Dosyada Yılmaz’ın silahlı eylemlerini Gündoğmuşlar ve Daltonlar’a yaptırdığı kaydediliyor.
Çirkinler (Bağcılar)
1993 yılında doğan Zuhat Altunç liderleri. İçişleri Bakanlığı’nın geçen yıl düzenlediği ve 47 kişinin gözaltına alındığı Mahzen-2 Operasyonu’nun detaylarına göre İstanbul’da 3 ayrı cinayetten, tehdit ve yaralamadan, uyuşturucu imal ve ticaretinden, iş insanlarını yağma maksatlı kaçırmaktan sorumlu tutuluyorlar. Örgüt, Şirinler ve Casperlar koalisyonunun bir üyesi. Altunç, hala firari durumda.
Halil Ay (Bağcılar)
1989’da Adıyaman Gerger’de doğan ve Adana’da büyüyen Halil Ay, 2016 yılında Edirne’de polis kontrolüne takılıyor ve 2’si kasten öldürme olmak üzere 17 suçtan arandığı saptanınca tutuklanıyor. 2017’de ise serbest kalıyor. Barış Boyun iddianamesine göre Halil Ay da onlar gibi uyuşturucu ticareti yapıyor.
İddianameyi hazırlayan savcı aralarında başlayan düşmanlığı “rant kavgası” olarak yorumluyor. İstanbul’un en merkezi noktalarından olan Haliç Köprüsü’nde Halil Ay’a düzenlenen saldırı, yeni nesil mafyanın cüretinin ne boyutta olduğunu gösteren olaylardan biri. Saldırıdan sağ kurtulan Halil Ay, önce Yunanistan’a, sonra da Fransa’ya kaçtı ve burada kaldığı çiftlik evinde Gündoğmuşlar ve Daltonlar’ın tetikçileri tarafından infaz edildi.
Anucurlar (Kağıthane)
Gündoğmuşlar’ın Kağıthane’deki rakibi olan Anucurlar da adli dokümanlara göre uyuşturucu işinde. Aralarındaki husumet de hem bölge hakimiyetinden hem uyuşturucu rantından kaynaklanıyor. Anucurlar’ın liderliğini 1986 doğumlu Sinan ve 1988 doğumlu İnan Anucur kardeşler yürütürken, bu husumet sırasında İnan Anucur 2023 yılının nisan ayında infaz ediliyor. Sinan Anucur ise firari olduğu Fransa’da tutuklanıyor ve hala cezaevinde. Çeteye 2023 yılının ağustos ayında düzenlenen operasyonda çıkan çatışmada 1 polis memuru şehit edilmişti.
18 EKİM’LER
1851 - Moby Dick, ABD'de yayımlanmasından bir ay önce The Whale (Balina) adıyla İngiltere'de yayımlandı.
1867 - ABD, Alaska'yı Rusya'dan 7,2 milyon dolar karşılığında alarak topraklarına kattı.
1892 - Chicago ve New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.
1898 - ABD, Porto Riko'nun sahibi oldu.
1912 - Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.
1920 - Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
1920 - Saimbeyli'nin kurtuluşu
1922 - İngiliz yayın kuruluşu BBC (British Broadcasting Company, sonradan British Broadcasting Corporation) kuruldu.
1924 - TBMM'nin yeni binası hizmete açıldı.
1943 - Ulvi Cemal Erkin ve Necil Kazım Akses, Berlin'de başarılı bir konser verdi.
1944 - Sovyetler Birliği, Çekoslovakya'yı işgal etti.
1954 - Texas Instruments şirketi ilk transistörlü radyoyu üretti.
1967 - Sovyetler Birliği'nin fırlattığı Venera 4 uzay aracı Venüs gezegenine ulaştı ve Dünya dışında bir gezegenin atmosferini inceleyen ve gezegenler arası yayın yapan ilk araç oldu.
1968 - Dünya Olimpiyat Komitesi, iki zenci atleti (Tommie Smith ve John Carlos) madalya töreni sırasında kara güç selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.
1970 - Türkiye Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, DEV-GENÇ başkanlığına Ertuğrul Kürkçü seçildi.
1976 - Başbakan Süleyman Demirel, Fırat nehri üzerindeki Karakaya Barajı ve hidroelektrik santralının temelini attı.
1977 - Filistin'li gerillaların Somali'nin Mogadişu havaalanına kaçırdığı Lufthansa yolcu uçağını basan GSG-9 Alman anti-terör timi, korsanları öldürüp 86 rehineyi kurtardı.
1979 - Balgat katliamının iki sanığı sağ görüşlü militanlar Mustafa Pehlivanoğlu ve İsa Armağan idama mahkûm edildi. 10 Ağustos 1978'de Ankara Balgat'ta solcuların gittiği 4 kahve taranmış, 5 kişi ölmüş, 11 kişi yaralanmıştı.
1982 - 574 sanıklı Ankara Dev-Yol davası başladı: 186 kişi idam istemiyle yargılanıyor.
1988 - Tuzla'da 7 Ekim’de Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) üyesi olduğu öne sürülen dört kişi öldürüldü. Olaya karışan 16 polise 56'şar yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı.
1989 - Doğu Almanya lideri Erich Honecker istifa etti.
1991 - Azerbaycan, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti. İlk defa 28 Mayıs 1918'de bağımsız olan Dünya Azerileri, bugünü "Cumhuriyet günü" olarak kutluyorlar.
1996 - Gazeteci Metin Göktepe'nin gözaltında dövülerek öldürülmesiyle ilgili dava Aydın'da başladı.
1996 - Yargıtay, Yaşar Kemal'e verilen 1 yıl 8 aylık hapis cezasını onadı.
2007 - Eski Pakistan Başbakanı Benazir Butto, 8 yıllık sürgünün ardından döndüğü ülkesinde bombalı bir saldırıya hedef oldu. 126 kişinin öldüğü ve 248 kişinin yaralandığı saldırıdan Butto yara almadan kurtuldu.
2020 - Koronavirüs salgını: Onaylanmış COVID-19 vakalarının sayısı dünya çapında 40 milyonu geçti.
18 EKİM’DE DOĞANLAR
1920 - Melina Mercuri, Yunan sinema oyuncusu ve eski Kültür Bakanı (ö. 1994)
1925 - Ramiz Alia, Arnavut siyasetçi (ö. 2011)
1926 - Klaus Kinski, Alman sinema oyuncusu (ö. 1991)
1927 - George C. Scott, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1999)
1939 - Lee Harvey Oswald, Amerikalı suikastçı (ö. 1963)
1940 - Onur Öymen, Türk diplomat ve siyasetçi
1940 - Oral Sander, Türk akademisyen (ö. 1995)
1948 - Neşet Ruacan, Türk caz müzisyeni
1956 - Martina Navratilova, Çek tenis oyuncusu
1972 - Emre Karayel, Türk oyuncu
18 EKİM’DE ÖLENLER
1931 - Thomas Edison, Amerikalı bilim insanı (d. 1847)
1949 - Enis Behiç Koryürek, Türk şair (d. 1891)
1957 - Hüseyin Cahit Yalçın, Türk gazeteci ve yazar (d. 1875)
1964 - Halil Dikmen, Türk ressam (d. 1906)
1996 - Kemalettin Tuğcu, Türk öykücü (d. 1902)
2004 - Pakize Tarzi, Türk tıp doktoru, Türkiye'nin ilk jinekoloğu ve İstanbul Boğazı'nı yüzerek geçen ilk kadın (d. 1910)
2011 - Behruz Çinici, Türk mimar (d. 1932)
2015 - Ankaralı Namık, Türk müzisyen, söz yazarı, bestekâr ve oyuncu (d. 1976)
2020 - Bekir Coşkun, Türk gazeteci ve yazar (d. 1945)
2021 - Sami Kohen, Türk yazar ve gazeteci (d. 1928)
2021 - Colin Powell, Amerikalı asker ve siyasetçi (d. 1937)
2022 - Bülend Özveren, Türk televizyon sunucusu ve spor spikeri (d. 1943)
Yorumlar
Yorum Gönder