“BİR AZİZ NESİN VARMIŞ, HEP VAR OLACAKMIŞ.” / günlerden 6 temmuz

 


 

Çocuklara masallar da yazdı Aziz Nesin, “Bir Varmış, Bir Yokmuş” gibi:

“Bir varmış bir yokmuş… Kiminde az olan kiminde çokmuş. Karnı tok olanın gözü aç, gözü aç olanın karnı tokmuş. Vur vuranın, kır kıranın, alikıran başkesenin çok olduğu bir yerde insafın hiç olmadığı zamanda bir ülke varmış.”

Masalı kaldığı yerden devam ettireyim ben de…

“O ülkede bir Aziz Nesin varmış, hep var olacakmış.

Onu tanıma, birkaç kez aynı masada oturup konuşma fırsatına sahip olan şanslı insanlardan biriyim.

Sanırım 1987 yılı, bu zamanlardı. Dikili’den feribota binmiş, Midilli’ye gidiyorduk.

Hava rüzgarlı, deniz dalgalıydı.

Yolcular bir o yana, bir bu yana sallanıyor; ara sıra da bir yükselip, bir oturuyordu.

Sadece Aziz Nesin, hiç istifini bozmuyordu.

Gözü elindeki kitapta, her koşulda okuyordu.

Okurken de yazıyor, boyuna not alıyordu.

Eskiler “velut” derler ya, verimli sanatçılara.

Öyleydi.

Nesin Yayınevi’nin açıklamasına göre 111 kitap üretmişti.

Sonra 1992 yılı geldi.

Eylül ayında, Torbalı’da bir panelde buluştuk bu kez, siyaset ve gülmece ilişkisini konuşmak için.

Bir yıl sonra, Aziz Nesin’i kaybedecektik belki. O meşum 2 Temmuz 1993 günü, Madımak katliamından sağ kurtulması, gerçekten mucizeydi. Yine Torbalı’da, tekrarlanacak panelin yasaklanması nedeniyle dar kapsamlı bir toplantıda birlikte olduk.

Ardından İzmir’de düzenlediğimiz Kordon Toplantıları’na da davet ettik onu.

Çoğu yerde giyimine önem vermez görünen Aziz Nesin, deyim yerindeyse, “iki dirhem bir çekirdek” geldi, Büyük Efes Oteli’ne.

Herkes merakla, belki biraz da ürkerek “Acaba ne diyecek?” diye bekliyordu kendisini.

Aziz Nesin fena şaşırttı dinleyenleri…

Konuşmasının bir bölümü “Türkçe” hakkındaydı ve özellikle “dili kullanma” üzerineydi.

Örnekse, “çağdaş değil, çağcıl” demişti ısrarla.

O bir yazardı, sanatçıydı ve “çağcıl bir aydındı” kelimenin tam manasıyla.

Ne zaman, nerede, ne söyleyeceğini de, ne giyeceğini de, nasıl davranacağını da çok iyi bilen bir insandı.

6 Temmuz 1995 günü Çeşme’de, yine rahmet isteyen sevgili dostum Ahmet Piriştina’nın evindeki yemek sonrası kaldığı otelde hayata veda etti.

AYBEN KOP ANLATIYOR

29 yıl sonra bugün fark ettim ki, yakın dostu Mustafa Ekmekçi Cumhuriyet Gazetesi’nin 13 Temmuz 1995 tarihli sayısında, Aziz Nesin’in son anlarını yazmış:

“Aziz Nesin, Çeşme'de Kardiya Oteli’nde, yakın arkadaşı Ayben Kop'un kollarında öldü.

Ayben Kop, Aziz Nesin’in yürek paralayıcı ölüm anını anlatmaya başladı:

Yatağına yatırdım, orda başladı. Odada air-condition yok, vantilatör var, hemen onu fişe taktım. Ahmet Bey'in evine telefon ettim: ‘Bir doktor, bir oksijen tüpü, acil biçimde uçarak buraya gelin!’

‘Hay hay Ayben Hanım!’ dedi. Telefonu kapattık.

Ben, ilk defa böyle bir olayla karşılaştığım için devamlı vantilatör kucağımda, yatağın etrafında dört dönüyorum. Sanıyorum ki, soğuk hava bir şey yapacak. Süre kavramını yitiriyorsunuz Mustafa Bey! 20-25 dakika sanıyorum, ordan oraya, ordan oraya... Ben de ona moral vermeye çalışıyorum. Bildiğim bir şey yok. ‘Aziz bak, Sivas'ı da yendik. Bak geliyorlar, şimdi geliyorlar, birazcık sık dişini...’

Ayben Hanım’ın sözünü kesiyorum:

“Ne yapıyor, kıvranıyor mu böyle?”

Ordan oraya atıyor kendini, nefes alamıyor. O korkunç bir olay Mustafa Bey! Köpük gelmeye başladı ağzından. Alt dudağı morarmaya başladı.

Konuşamıyor tabii...

Hayır, konuşamıyor! Gözleri tamamen hadekalarından fırlamış. O sırada gittim, pamuk ıslattım, devamlı ağzını ıslatıyorum.

Masaj filan yapmıyor musunuz?

Yaptım, yapıyorum onu da yapıyorum, yani filmlerden gördüğüm kadarıyla. Saatin daha 01.00 olduğunu sanmıyorum... Böyle, koluma aldım gitti! Yok, öldü!..”

  

DİĞER 6 TEMMUZ’LAR

  • 1535 - Ütopya'nın yazarı, İngiliz devlet adamı Sir Thomas More, Kral VIII. Henry'yi, İngiltere Kilisesi'nin başı olarak kabul etmediği için idam edildi.
  • 1885 - Fransız bilimci Louis Pasteur'ün bulduğu kuduz aşısı, ilk kez bir insana uygulandı.
  • 1929 - Trabzon'nun Of, Çaykara ve Sürmene ilçelerinde sel felaketi yaşandı. 2.539 bina yıkıldı, 146 kişi öldü.
  • 1935 - Türkiye'de şeker üretimini rasyonel hale getirmek amacıyla Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kuruldu.
  • 1957 - John Lennon ve Paul McCartney, ilk kez Birleşik Krallık'ta bir festivalde tanıştılar.
  • 1988 - Asil Nadir, Günaydın gazetesi ile sekiz adet günlük ve bir adet de haftalık dergi çıkaran Veb Ofset yayın grubunu satın aldı.
  • 1988 - Kuzey Denizi'ndeki bir petrol arama platformu infilak etti; çıkan yangında 167 kişi öldü.
  • 1991 - Dr. Lale Aytaman, Muğla Valiliği'ne atandı. Aytaman, ilk kadın vali oldu.
  • 1997 - Devlet Bahçeli, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı seçildi. Kongrede; Bahçeli 697, Tuğrul Türkeş ise 487 oy aldı.
  • 1999 - Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay, intihar girişiminde bulundu.

 

6 TEMMUZ’DA DOĞANLAR

  • 1907 - Frida Kahlo, Meksikalı ressam (ö. 1954)
  • 1925 - Gazi Yaşargil, Türk bilim insanı ve nörocerrah
  • 1927 - Janet Leigh, Amerikalı oyuncu (ö. 2004)
  • 1928 - Leyla Umar, Türk gazeteci (ö. 2015)
  • 1946 - Sylvester Stallone, Amerikalı sinema oyuncusu
  • 1948 - Nathalie Baye, Fransız film, TV ve sahne oyuncusu
  • 1951 - Geoffrey Rush, Avustralyalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
  • 1958 - Haldun Boysan, Türk sinema ve dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2020)
  • 1972 - Ata Demirer, Türk oyuncu, tiyatrocu, stand-upçı, şarkıcı ve sunucu
  • 1972 - Levent Üzümcü, Türk tiyatro oyuncusu
  • 1975 - 50 Cent, Amerikalı rap şarkıcısı
  • 1985 - Melisa Sözen, Türk oyuncu

 

6 TEMMUZ’DA ÖLENLER

  • 1893 - Guy de Maupassant, Fransız yazar (d. 1850)
  • 1971 - Louis Armstrong, Amerikalı caz sanatçısı (d. 1901)
  • 1975 - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1905)
  • 1984 - Zati Sungur, Türk illüzyonist (d. 1898)
  • 1994 - Teoman Erel, Türk gazeteci (d. 1940)
  • 1995 - Aziz Nesin, Türk yazar (d. 1915)
  • 1996 - Kutlu Adalı, Kıbrıs Türkü gazeteci, şair ve yazar (d. 1935)
  • 2003 - Çelik Gülersoy, Türk turizmci ve yazar (d. 1930)
  • 2005 - Claude Simon, Fransız yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1913)
  • 2008 - Ersin Faralyalı, Türk sanayici ve siyasetçi (d. 1939)
  • 2014 - Andrew Mango, İngiliz-Rus kökenli varlıklı bir ailenin üç oğlundan biri olan İngiliz yazar (d. 1926)
  • 2016 - Turgay Şeren, Türk futbolcu, teknik direktör, futbol yorumcusu ve spor yöneticisi (d. 1932)
  • 2017 - Galip Tekin, Türk çizgi romancı (d. 1958)
  • 2022 - James Caan, Amerikalı oyuncu (d. 1940)
  • 2022 - İlter Türkmen, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1927)

Yorumlar